Phát động bình chọn 50 tác phẩm văn học, nghệ thuật tiêu biểu sau ngày đất nước thống nhất

Phát biểu tại Lễ phát động, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Tạ Quang Đông khẳng định: "Văn học nghệ thuật là "dòng chảy" của lịch sử có sức mạnh to lớn như nước lũ, thác dâng. Một thời "tiếng hát át tiếng bom" đã thôi thúc cả dân tộc vượt qua bao nhiêu đau thương, gian khổ để chiến đấu, hy sinh tất cả cho thắng lợi cuối cùng. 

Một thời, chúng ta vô cùng tự hào trước hàng triệu triệu người rầm rập ngày đêm Nam tiến, tất cả vì miền Nam thân yêu "xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước..." để rồi niềm sung sướng vỡ òa trong ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, đất nước thống nhất, giang sơn thu về một mối; khúc tráng ca trở thành khúc khải hoàn của cả dân tộc".

Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông phát biểu tại Lễ phát động bình chọn 50 tác phẩm văn học, nghệ thuật biểu diễn Việt Nam tiêu biểu, xuất sắc sau ngày đất nước thống nhất (30/4/1975-30/4/2025). (Ảnh: Nam Nguyễn)

Bởi nguyên nhân đó, nhân kỷ niệm 134 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2024),  hướng tới kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức Phát động bình chọn 50 tác phẩm văn học, nghệ thuật biểu diễn Việt Nam tiêu biểu, xuất sắc sau ngày đất nước thống nhất. 

"Đây cũng là hoạt động nhằm tôn vinh, tuyên truyền, nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò, những đóng góp quan trọng của văn học và nghệ thuật biểu diễn Việt Nam trong việc xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc, đồng thời tiếp tục quán triệt đầy đủ, sâu sắc các quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng về văn hóa, văn nghệ. 

Đồng thời, cổ vũ, động viên, phát huy tài năng, tâm huyết của đội ngũ văn nghệ sĩ trong và ngoài nước, ghi nhận những đóng góp của văn nghệ sĩ trong việc xây dựng nền văn học, nghệ thuật Việt Nam đa dạng, phong phú, phát huy sức mạnh của đội ngũ văn nghệ sĩ đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc" - Thứ trưởng Tạ Quang Đông khẳng định.

Cũng theo ông Tạ Quang Đông, hoạt động cũng là minh chứng cụ thể trong việc triển khai, thực hiện các nhiệm vụ tổ chức các hoạt động tổng kết 50 năm nền văn học nghệ thuật sau ngày đất nước thống nhất. Với tình cảm trân trọng nồng ấm và quý mến, tôi mong muốn rằng sau Lễ phát động, Ủy ban toàn quốc Liên hiệp các Hội văn học nghệ thuật Việt Nam, các Hội văn học nghệ thuật chuyên ngành Trung ương cùng Hội đồng bình chọn sẽ làm việc trách nhiệm, công tâm để bình chọn ra những bản hùng ca đất nước tiêu biểu, xuất sắc hướng tới 50 năm ngày non song thành một dải.

Một tiết mục nghệ thuật tại Lễ phát động bình chọn 50 tác phẩm văn học, nghệ thuật biểu diễn Việt Nam tiêu biểu, xuất sắc sau ngày đất nước thống nhất. (Ảnh: Nam Nguyễn)

Trong khi đó, nhà văn Nguyễn Bình Phương, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam nhận định: "Trong muôn vàn việc khó trên thế gian này thì sáng tạo văn học nghệ thuật cho ra tấm ra món là một việc khó, thậm chí rất khó. Khó là bởi vì một tác phẩm nghệ thuật khi ra đời thì có nhiều cách tiếp cận, cảm nhận khác nhau tùy theo trình độ, nhận thức và nhu cầu nội tại của người tiếp nhận. Khó cũng bởi vì nghệ thuật là sáng tạo và sáng tạo không có mẫu số chung. Bởi thế để tìm được tiếng nói chung về một tác phẩm nghệ thuật theo tôi là điều nan giải.

Tuy nhiên, khó không có nghĩa là chúng ta không làm được. Tôi nghĩ cuộc bình chọn 50 tác phẩm tiêu biểu, xuất sắc sau ngày đất nước thống nhất là điều cần thiết. Đành rằng khi người nghệ sĩ sáng tạo thì không xuất phát từ động cơ được tôn vinh hay vinh danh, nhưng tôn vinh các tác phẩm tiêu biểu cũng là tôn vinh con người và thời đại. Khi một tác phẩm có giá trị, chắc chắn sẽ có đời sống riêng của nó".

Cuộc bình chọn 50 tác phẩm văn học, nghệ thuật biểu diễn Việt Nam tiêu biểu, xuất sắc sau ngày đất nước thống nhất có đối tượng tham gia là công dân Việt Nam, người nước ngoài đang sinh sống, làm việc, học tập, lao động tại Việt Nam, đứng tên tác giả các tác phẩm văn học, nghệ thuật biểu diễn Việt Nam được sáng tác từ tháng 5/1975 đến ngày 30/4/2024, có giá trị tư tưởng nghệ thuật cao. Đây là các tác phẩm văn học, sân khấu, âm nhạc, múa đã được công bố, sử dụng dưới hình thức xuất bản, dàn dựng và biểu diễn phục vụ công chúng. Riêng đối với văn học, không bình chọn tổng tập, tuyển tập, tác phẩm in chung, nhiều tác giả, bộ tiểu thuyết chưa xuất bản trọn bộ; tác phẩm tham gia bình chọn phải rõ ràng về lý lịch, không có tranh chấp về bản quyền tác giả.

Cụ thể, thể loại đối với Văn học (bình chọn 15 tác phẩm) gồm các thể loại tiểu thuyết, trường ca, truyện ngắn, tập thơ; Sân khấu (bình chọn 15 tác phẩm): Kịch nói, Tuồng, Chèo, Cải lương, Ca kịch; Âm nhạc (bình chọn 10 tác phẩm): Giao hưởng, Hợp xướng, Nhạc kịch, Ca Khúc; Múa (bình chọn 10 tác phẩm): Thơ múa, Tổ khúc, Kịch múa.

Trong đó, đối với tác phẩm văn học cần có tính nhân văn sâu sắc; có ảnh hưởng rộng lớn và lâu dài trong đời sống xã hội, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Ưu tiên tác phẩm phản ánh về đề tài về cách mạng trong thời kỳ đổi mới; ca ngợi về truyền thống lịch sử vẻ vang của Đảng Cộng sản Việt Nam, của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại; những thắng lợi và những thành tựu to lớn của đất nước dưới sự lãnh đạo của Đảng sau ngày đất nước thống nhất 30/4/1975.

Đối với tác phẩm sân khấu, âm nhạc, múa có tác dụng lớn phục vụ sự nghiệp cách mạng, có ảnh hưởng rộng lớn và lâu dài trong đời sống xã hội, góp phần quan trọng vào việc thay đổi nhận thức của nhân dân trong sự nghiệp phát triển văn hóa, nghệ thuật Việt Nam, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Đặc biệt, BTC ưu tiên những tác phẩm đã được xét tặng các giải thưởng nhà nước, giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật; giải thưởng tại các cuộc thi, liên hoan chuyên nghiệp do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức hoặc của Hội Văn học, nghệ thuật chuyên ngành Trung ương thuộc lĩnh vực chuyên ngành tổ chức hoặc được tặng giải thưởng văn học, sân khấu quốc tế có uy tín.

Theo kế hoạch, thời gian gửi tác phẩm bình chọn từ ngày tháng 6/2024 đến 31/12/2024. Thời gian bình chọn của Hội đồng Sơ khảo từ ngày 1/1/2025 đến 15/3/2025. Thời gian bình chọn của Hội đồng Chung khảo từ ngày 16/3/2025 đến 15/4/2025. Tác giả có tác phẩm bình chọn gửi về Ban Tổ chức theo địa chỉ: Phòng Văn học, Cục Nghệ thuật biểu diễn (số 32 Nguyễn Thái Học, Phường Điện Biên, Quận Ba Đình, TP Hà Nội). Lễ Tổng kết và vinh danh 50 tác phẩm văn học và nghệ thuật biểu diễn Việt Nam dự kiến vào ngày 30/4/2025.