Tranh luận về đề nghị không đưa bản án lên mạng của cựu Trung tướng Phan Văn Vĩnh

Việc Hội đồng xét xử TAND tỉnh Phú Thọ chấp thuận với đề nghị của bị cáo Phan Văn Vĩnh- cựu Tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát (Bộ Công an) không đăng bản án lên Cổng thông tin điện tử của TAND tỉnh Phú Thọ đang gây tranh luận trong giới luật.

Sáng 12/11, TAND tỉnh Phú Thọ đưa 92 bị cáo trong vụ án “Tổ chức oánh bạc, oánh bạc, lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, mua bán trái phép hóa đơn, rửa tiền, sử dụng mạng internet thực hiện hành vi chiếm dụng tài sản” xảy ra tại Phú Thọ và các tỉnh, thành khác ra xét xử theo cấp sơ thẩm.

Đáng chú ý, tại phần công bố quyền và nghĩa vụ các bị cáo tại phiên tòa, bị cáo Phan Văn Vĩnh, cựu Trung tướng – Tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát đã đề nghị HĐXX không công bố bản án đối với mình lên cổng thông tin điện tử của tòa án. Chủ tọa phiên tòa đã chấp nhận đề nghị này và ngay lập tức gây ra nhiều tranh luận trong giới luật.

Đề xuất không công khai bản án lên Cổng thông tin điện tử TAND tỉnh Phú Thọ được HĐXX chấp thuận đang gây tranh luận trong giới luật.

Luật sư Nguyễn Văn Hậu – Phó chủ tịch Hội Luật gia TPHCM cho rằng, đây là một vụ án được xét xử công khai nên bản án phải được công bố. Bên cạnh đó, toàn bộ hành vi phạm tội của các bị cáo liên quan đến “đường dây oánh bạc nghìn tỉ xuyên quốc gia” đã được người dân cả nước biết đến.

“Khi bản án được công bố trên trang thông tin điện tử của tòa án sẽ lên thêm tính răn đe, cảnh tỉnh cho những người khác. Nếu không công bố bản án thì chúng ta đưa vụ án ra xét xử để làm gì? Nguyên tắc xét xử là công khai, minh bạch và người nào có tội thì đưa ra xét xử đúng người đúng tội” – ông Hậu phân tích.

Cũng theo ông Hậu, với sự bảo kê, tiếp tay của cựu Trung tướng Phan Văn Vĩnh, cựu Thiếu tướng Nguyễn Thanh Hóa, trong 3 năm, đường dây oánh bạc qua mạng internet núp bóng “hệ thống phòng thủ quốc gia về tội phạm” đã phủ sóng nhiều tỉnh thành, lôi kéo hàng triệu người tham gia, thu lợi bất chính gần 10.000 tỉ đồng. Chính vì vậy, dù bị cáo Phan Văn Vĩnh từng giữ chức vụ Tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát, mang hàm Trung tướng nhưng khi đã phạm tội thì đều bình đẳng trước pháp luật.

“Chúng ta xét xử những người phạm tội vi phạm các quy định của Bộ luật Hình sự 2015. Việc bị cáo Phan Văn Vĩnh cùng đồng phạm có tội hay không có tội sẽ được tòa án chứng minh theo trình tự thủ tục được quy định trong Bộ luật tố tụng Hình sự 2015” – luật sư Hậu cho biết.

Trước quyết định chấp thuận đề nghị không công khai bản án của bị cáo Phan Văn Vĩnh, ông Hậu cho rằng nguyên tắc xét xử đã quy định, mọi người đều bình đẳng trước pháp luật. Những hành vi vi phạm pháp luật sẽ được xét xử theo luật định cho dù người phạm tội là bất cứ ai.

“HĐXX sẽ nhân danh Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đưa vụ án ra xét xử và tuyên án đối với các bị cáo. Trong quá trình xét xử, khi các bị cáo có đề nghị, HĐXX sẽ căn cứ vào các quy định của pháp luật để ra quyết định. Đặc biệt, HĐXX sẽ chịu trách nhiệm trước pháp luật về phán quyết của mình” – luật sư Hậu nói.

Trong khi đó, luật sư Trần Vũ Hải (Đoàn luật sư Hà Nội) cho rằng, quy định hiện hành không có căn cứ nào để HĐXX chấp thuận đề nghị này.

Lấy dẫn chứng theo quy định tại Nghị quyết số 03/2017/NQ-HĐTP về việc “Công bố bản án, quyết định trên cổng thông tin điện tử” của Tòa án được TAND Tối cao ban hành, luật sư Trần Vũ Hải nhấn mạnh: Điều 4 quy định về “Bản án, quyết định không công bố trên Cổng thông tin điện tử của Tòa án” không có quy định nào để ông Vĩnh căn cứ vào rồi đề nghị như vậy.

“Thời điểm hiện tại, vụ án đưa ra xét xử 92 bị cáo. Nếu chấp thuận đề nghị của bị cáo Phan Văn Vĩnh thì bản án đối 91 bị cáo còn lại sẽ công bố như thế nào?” – ông Hải thắc mắc.

Trao đổi với PV Dân trí chiều 12/11, Trung tướng Trần Văn Độ, nguyên Phó Chánh án TAND Tối cao, Chánh án Toà án Quân sự Trung ương cho rằng bị cáo Phan Văn Vĩnh có quyền yêu cầu, đề nghị không công khai bản án, tuy nhiên có được chấp nhận hay không là do chủ toạ phiên toà quyết định.

“Thông thường, sau khi bản án có hiệu lực pháp luật thì sẽ xem xét công khai lên mạng theo quy định. Trường hợp bị cáo yêu cầu không công khai thì cần làm rõ lý do vì sao không công khai bản án. Nếu đề nghị đó không phù hợp, không có lý do chính đáng theo hướng dẫn của TAND Tối cao thì không được chấp nhận. Tôi cho rằng cần phải chờ xem nội dung bản án như thế nào, bởi từ đó chủ toạ mới quyết định có công khai hay không công khai bản án theo quy định”- ông Độ nói.

Theo Điều 4 Nghị quyết số 03/2017/NQ-HĐTP quy định về việc bản án, quyết định không công bố trên Cổng thông tin điện tử của Tòa án (có hiệu lực từ ngày ngày 1/7/2017) gồm:

1. Bản án, quyết định về vụ việc được Tòa án xét xử kín.

2. Bản án, quyết định về vụ việc được Tòa án xét xử, giải quyết công khai nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Có chứa đựng nội dung thuộc danh mục bí mật nhà nước theo quy định của Chính phủ hoặc chứa đựng những nội dung mà Nhà nước chưa công bố và nếu bị tiết lộ thì gây nguy hại cho Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam;

b) Có chứa đựng thông tin về hoạt động đầu tư tài chính, bí quyết nghề nghiệp, công nghệ chưa được bộc lộ, có thể được sử dụng và tạo lợi thế trong kinh doanh mà trong quá trình Tòa án xét xử, giải quyết vụ việc, người tham gia tố tụng đã có yêu cầu được giữ bí mật;

c) Có chứa đựng nội dung ảnh hưởng xấu đến truyền thống văn hóa, phong tục, tập quán tốt đẹp được thừa nhận và áp dụng rộng rãi trong một vùng, miền, dân tộc, cộng đồng dân cư;

d) Có người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi;

đ) Có chứa đựng nội dung liên quan đến bí mật cá nhân, bí mật gia đình mà chưa được mã hóa theo hướng dẫn tại Điều 7 của Nghị quyết này.